ഹിന്ദു തീർത്ഥാടനമായ കുംഭ മേള ലോകത്തെ ഏറ്റവും വലിയ മതസംസ്കാരമാണ്, അതുപോലെയേ തന്നെയാണ് ഹജ്ജ്, മണ്ഡലകാലം തുടങ്ങിയവ. ഇത്തരം ആള്ത്തിരക്കുള്ള അവസരങ്ങളില് തിരക്ക് ലളിതമായി കൈകാര്യം ചെയ്യാന് കഴിവുള്ള അൽഗരിതം വികസിപ്പിച്ച് ഐ.ഐ.ടി മദ്രാസ്. ഈ കംപ്യൂട്ടര് സാങ്കേതിക വിദ്യ ഉപയോഗിച്ച് ഏത് മേഖലയിലാണ് പോലീസുകാരെ ഉപയോഗിച്ച് നിയന്ത്രിക്കേണ്ടതെന്നും തിരക്ക് ക്രമീകരിക്കേണ്ടതെന്നും കണ്ടെത്താനാവും. ഫിസിക്കല് റിവ്യൂ ലെറ്റേഴ്സിലാണ് ഈ പഠനം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്.
ശബരിമല പോലെയുള്ള തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളിലെ തിരക്ക് നിയന്ത്രിക്കാൻ ഐ.ഐ.ടി മദ്രാസിന്റെ അൽഗരിതം
മഹേഷ് പറഞ്ഞു. സര്ക്കാര് ഏജന്സികളുമായി സഹകരിച്ച് ഈ സാങ്കേതിക വിദ്യ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള ശ്രമങ്ങളിലാണ ഗവേഷകര്. ഇതിന്റെ ചിലവ് കുറവാണെന്നും, നിലവില് ലഭ്യമായ വിഭവങ്ങള് തന്നെ
കുറച്ച് വര്ഷങ്ങള്ക്ക് മുമ്പ് മുംബൈയിലെ എല്ഫിന്സ്റ്റോണ് ബ്രിഡ്ജ് ദുരന്തം സംഭവിച്ച പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് ആള്ക്കൂട്ടത്തെ തുടര്ന്നുണ്ടാവുന്ന ദുരന്തങ്ങള് തടയാന് അതിന്റെ ഭൗതിക ശാസ്ത്രം അറിഞ്ഞാല് മതിയാവുമെന്ന് ഞങ്ങള് ചിന്തിച്ചത്. ഐ.ഐ.ടി മദ്രാസിലെ പ്രൊഫസര് മഹേഷ് പഞ്ചഗ്നുല പറഞ്ഞു.
"ഈ തരത്തിലുള്ള മുദ്രകൾ അവർ എങ്ങനെ ആരംഭിക്കുമെന്ന കാര്യത്തിൽ വ്യക്തമായ പാറ്റേണുകൾ ഉണ്ട്, ആ ആദിമ ലക്ഷണങ്ങളെ മനസിലാക്കി അത് പ്രകാരം പോലീസിനെ എങ്ങനെയാണ് വ്യാപിപ്പിക്കേണ്ടതെന്നും," ഗെയിം ചെഞ്ചേർസ് "എന്ന് വിളിക്കുന്നവർ ആൾക്കൂട്ടത്തെ നിയന്ത്രിത വിധേയമാക്കുവാനും സാധിക്കും", ഐ.ഐ.ടി മദ്രാസ് പ്രൊഫസർ പഞ്ച്കുല പറഞ്ഞു.
ആള്ക്കൂട്ടത്തിലെ പരിഭ്രാന്തി എവിടെ ആരംഭിക്കുമെന്നും അത് എവിടേക്ക് വ്യാപിക്കുമെന്നുമെല്ലാം അറിഞ്ഞാല് അത് തടയാനുള്ള വഴികളും ലഭിക്കും. ആള്ക്കൂട്ട പരിഭ്രാന്തികള് ആരംഭിക്കുന്നതിന് വ്യക്തമായ രീതികളുണ്ട്. അത് തുടക്കത്തിലെ തിരിച്ചറിയാനാണ് ഞങ്ങള് ശ്രമിക്കുന്നത്, മഹേഷ് പറഞ്ഞു. സര്ക്കാര് ഏജന്സികളുമായി സഹകരിച്ച് ഈ സാങ്കേതിക വിദ്യ മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള ശ്രമങ്ങളിലാണ ഗവേഷകര്. ഇതിന്റെ ചിലവ് കുറവാണെന്നും, നിലവില് ലഭ്യമായ വിഭവങ്ങള് തന്നെ ഇതിന് വേണ്ടി പ്രയോജനപ്പെടുത്താനാവുമെന്നും ഗവേഷകര് പറഞ്ഞു.
പ്രയാഗരാജിലെ (അലഹബാദ്) ഹിന്ദു തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമായ കുംഭ മേള ലോകത്തെ ഏറ്റവും വലിയ മതസംസ്കാരമാണ്. ഗംഗാ നദിയിൽ മുങ്ങിനിവരുന്നതിനുള്ള ചടങ്ങിനായി കോടിക്കണക്കിന് ആളുകളാണ് ഇവിടെ എത്തി ചേരുന്നത്. ഈ തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രം അപകടസാധ്യത നിറഞ്ഞ ഒരു സ്ഥലമാണ്, അത്തരത്തിൽ ഒരു അപകടം വന്നാൽ ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകളുടെ ജീവൻ നഷ്ടപ്പെടാം.
അതുപോലെതന്നെ, എല്ലാ വർഷവും ആയിരക്കണക്കിന് തീർഥാടകർ സന്ദർശിക്കുന്ന സൗദി അറേബ്യയിലെ മക്ക, ഇസ്ലാമിന്റെ പവിത്ര നഗരമാണ്. 2015-ൽ, വാർഷിക തീർത്ഥാടന വേളയിൽ 2,000 തീർത്ഥാടകർ കൊല്ലപ്പെട്ടു - ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും ഹജ്ജ് വിനാശകരമായ സംഭവമാണ് ഇത്.
2013-ൽ, അലഹബാദിലെ ട്രെയിൻ സ്റ്റേഷനിൽ സംഭവിച്ച നിയന്ത്രിക്കാൻ കഴിയാത്ത തിരക്കിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടത് 42 പേരാണ്. ഇത്തരം തിക്കിലും തിരക്കിലും പെട്ട് വർഷം തോറും മരണമടയുന്ന ആളുകളുടെ എണ്ണം വർദ്ധിച്ചുവരികയാണ്. ഇന്ത്യ പോലെയുള്ള ജനപ്പെരുപ്പം എന്ന സാമൂഹിക പ്രശ്നം നേരിട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളിൽ തിരക്ക് നിയന്ത്രിത സംവിധാനത്തിന്റെ ആവശ്യകത പറഞ്ഞ് അറിയിക്കാവുന്നതിലപ്പുറമാണ്.